Maoni ya Siddharth Chatterjee
Mwandishi ni Mratibu wa Makazi wa Umoja wa Mataifa nchini Kenya. Fuata Siddharth Chatterjee kwenye twitter- @sidchat1. Ifuatayo ni utangulizi wake kwa chapisho la kila mwaka, ‘Juhudi kwa ajili ya Watu, Sayari na Amani’. Toleo la hivi karibuni litakuwa mtandaoni katika siku chache zijazo kwenye SDGsforAll.net.
NAIROBI (IDN) – Wakati Darnella Fraizer mwenye umri wa miaka 17 mwanafunzi wa shule ya sekondari alirekodi filamu ya dakika za mwisho za maisha ya George Floyd chini ya goti la afisa wa polisi Derek Chauvin, hangefikiri kwamba filamu yake ingeanzisha mlipuko wa swali la kimataifa la ubaguzi wa rangi na kashfa inayofuata ya mageuzi katika idara ya polisi.
Kitendo hiki cha utengenezaji wa sinema kinadhibitisha nguvu ya vyombo vya habari ulimwenguni; tunahitaji juhudi sawa kwa hatua ya dharura barani Afrika. Tunahitaji vyombo vya habari vya bara kusaidia kuhakikisha Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs) yanafikiwa, na maisha ya kila Mwafrika yanapata nafasi wanayostahili.
“Duniani kote, kufanikiwa katika kufanikisha SDGs kutapunguza wasiwasi wa ulimwengu, kutoa maisha bora kwa wanawake na wanaume na kujenga msingi imara wa uthabiti na amani katika jamii zote, kila mahali,” Alisema Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, Amina Mohammed.
Hata kabla ya janga la COVID-19, wimbi la maandamano kutoka Lebanoni hadi Chile, kutoka Irani hadi Liberia, lilikuwa likijitokeza katika nchi. Hii ilikuwa ishara wazi kwamba, kwa maendeleo yetu yote, kitu katika jamii yetu ya utandawazi kimevunjwa.
Janga la COVID-19 limepiga dunia kama skrubu ya umeme ikifunua vitongoji vya kukosekana kwa usawa kwa kina. Ripoti za vyombo vya habari zimesaidia kudhihirisha ukosefu wa usawa na afya, huku watu masikini wakipata sehemu kubwa ya kuzuka kwa virusi, kwa njia ya kuambukizwa au upotezaji wa riziki.
Maandamano mengi ulimwenguni kwa sababu ya miaka ya ukosefu wa haki na ubaguzi wa rangi imeweka wazi kuwa ulimwengu lazima ubadilike ili kutoa usawa kwa watu wote.
Vyombo vya habari vinaweza kufanya hivyo hivyo kwa Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs). Kufikia SDGs, na hivyo kuboresha maisha ya mamilioni ya Waafrika, kunategemea sana kuongezeka kwa ufahamu wa umma, na hatua ya kuzingatia na ufadhili ambao ufahamu kama huo unazalisha.
Kasoro moja kubwa ya ustawishaji wa maendeleo ni ukosefu wa ufahamu wa kuenea kuhusu SDGs na Ajenda ya 2030. Lazima tuangalie vyombo vya habari kushinikiza mazungumzo ya SDG; kinachoripotiwa na jinsi kinaripotiwa husaidia kuboresha sera na kina maana kwa mamilioni ya watu ambao maisha yao yameathirika. Ujuzi ni nguvu na ikiwa wananchi wanajua maswala hayo, wamewezeshwa kusaidia kuamua majibu ya kitaifa.
Kwa kawaida, wataalamu wa maendeleo wameshindwa kueleza dhana mpya ya maendeleo endelevu kwa wahamasishaji kama vile waelimishaji, wanasiasa, na vyombo vya habari. Kufanya hivyo ni muhimu, ili simulizi zinazoeleweka kwa urahisi ziweze kuinua msaada wa umma.
Tayari tuko theluthi ya njia ya kufikia tarehe ya mwisho ya Ajenda ya 2030 ambayo nchi 193 za wanachama wa Umoja wa Mataifa zina nia. Lakini kwa hatua ya sasa ya mabadiliko – licha ya janga la ulimwengu – Afrika inaweza kukosa malengo yaliyowekwa katika sekta muhimu – pamoja na afya, elimu, ajira, nishati, miundombinu, na mazingira.
Uhamasishaji wa umma ulioboreshwa wa SDG zenyewe, na hatua zinazohitajika na vitengo vinavyohusika kwa vitendo kama hivyo ni muhimu. Kwa kuchukua hatua ya kuzungumzia na kuelezea jitihada za kimataifa za haki za kijamii na usawa ambavyo SDGs zinawakilisha, vyombo vya habari vinaweza kusaidia kushinikiza asasi za kiraia, biashara, mashirika ya kimataifa, mashirika ya kikanda, na watu binafsi.
Shinikizo kutoka umma usio na taarifa husukuma watunga sera ndani ya vitendo, kutoa matumaini kwa mamilioni ya watu maskini.
Maendeleo kamwe hayako mbali na ajenda ya vyombo vya habari barani Afrika, kwa hivyo fursa ya kujenga uelewa wa uendelevu iko pale. Wataalamu wa maendeleo endelevu lazima waeleze ni kwanini SDGs ni muhimu, na kwa nini ‘biashara kama kawaida’ katika maendeleo haifai tena mbele ya idadi za watu zinazoongezeka na mabadiliko ya hali ya hewa. Kisha, vitengo vya habari, ambavyo vingeweza kuendeleza masimulizi yenye kulazimisha kufanya wazo lieleweke na wote vinaweza kusaidia kuinua wasifu wa SDG, na hivyo kuinua msaada wa umma.
Lazima “tugeuze othodoksi”.
Kinachoripotiwa, jinsi kinavyoripotiwa, na kwa njia gani husaidia katika kuboresha sera na kina athari kwa mamilioni ya watu ambao maisha yao yameathirika.
Hadi mwisho huu, vyombo vya habari lazima viletwe katika mazungumzo na kufanywa kuelewa jukumu vinaweza kufanya kufikia mazuri zaidi.
SDGs inaahidi kwamba “hakuna atakayeachwa nyuma” na ” kujaribu kufikia nyuma kabisa kwanza.” Kwa matendo, hii inamaanisha kuchukua hatua dhahiri kumaliza umaskini uliokithiri, kukomesha ukosefu wa usawa, kukabiliana na ubaguzi, na maendeleo ya haraka kwa walio nyuma kabisa.
Vyombo vya habari vinaweza kuangazia wale walioachwa nyuma, kwa mfano kwa kutumia COVID-19 kuchunguza suala pana la kiwango cha afya kwa ujimla, mada ya SDG 3.
Pia ina jukumu muhimu katika kufanya serikali ziwajibike kwa ahadi zao za Ajenda ya 2030. Ingawa ahadi hizi zinataka nchi ziwe na ripoti wazi na taratibu za uwajibikaji, mataifa mengi bado hayana data za kuaminika kwenye mwendo wao kuelekea malengo maalum. Hii inazingatiwa kwa sababu nchi zinaweza tu kufungua ufadhili wa kifedha kwa SDGs kwa kugawanya data kuelewa ni wapi rasilimali zinahitajika. Barani Afrika, ambapo ahadi za kitaifa mara chache zinaambatanishwa na uwekezaji wa kutosha, hii ni muhimu haswa.
Kupenya kwa haraka kwa rununu barani Afrika hutoa fursa zisizo sambamba za kushiriki maudhui kwenye majukwaa ya kidijitali kama vile Facebook, Twitter, na YouTube. Ingawa ukosefu wa muunganisho nafuu wa intaneti na muunganisho duni vinabaki kuwa changamoto, teknolojia ya rununu ni muwezeshaji mwenye nguvu katika sekta nyingi’
Mmoja katika kila watu sita Duniani anaishi Afrika; matatizo yake ni matatizo ya ulimwengu na kuyatatua ni jukumu la ulimwengu. Ikiwa Afrika itashindwa kufikia Ajenda 2030, athari zitasikiwa katika sayari nzima kupitia mzozo, uhamiaji, ukuaji wa idadi ya watu na janga la hali ya hewa.
Vyombo vya habari barani Afrika ni mshikadau katika mafanikio ya SDGs. [IDN-InDepthNews – 26 Juni 2020]
Picha: Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Bwana António Guterres na Naibu Katibu Mkuu Bi Amina Mohammed wamekuwa wakisisitiza jukumu la vyombo vya habari katika kufanikisha SDGs. Hisani: Picha ya Umoja wa Mataifa