Yazan: Ramesh Jaura
BERLIN | NEW YORK (IDN) — Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) Başkanı Munir Akram, COVID-19’dan büyük oranda zarar gören gelişmekte olan ülkelere mali olanaklar ve ilave likidite sağlamak üzere, global düzeyde bir dizi erken eylem üzerinde anlaşmaya varmak amacıyla bir İrade Koalisyonu oluşturma çağrısında bulundu.
IDN ile yaptığı bir e-posta röportajında Bay Akram, bu hızlı eylemler, mevcut ya da potansiyel bir borç stresi altında olan ülkeler için kapsamlı bir borç erteleme ve yapılandırma, 500 milyar dolar tutarında Özel Çekme Hakları (SDR’ler) ve kullanılmamış SDR kotalarının gelişmekte olan ülkelere dağıtımı konularını içermelidir, dedi.
Özel çekme hakları, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından tanımlanan ve sürdürülen tamamlayıcı uluslararası rezervlerdir.
ECOSOC Başkanı bunun yanı sıra uluslararası çalışan çok taraflı, bölgesel ve ulusal kalkınma bankaları dâhil Uluslararası Finans Kuruluşları (IFI’lar) vasıtasıyla imtiyazlı borç verme işlemlerinin genişletilmesi, %0.7’lik resmî kalkınma yardımı hedefinin gerçekleştirilmesi, gelişmekte olan ülkelere düşük faizli krediler sağlamak amacıyla Likidite ve Sürdürülebilirlik Olanağı yaratılması ve iklim finansmanı için her yıl 100 milyar dolar ayrılması için çağrıda bulundu.
Aynı zamanda Pakistan BM Elçisi olan Bay Akram, İrade Konseyi, G7 (Group of Seven), G20 (Group of Twenty), Paris Kulübü ve IMF Kurulunu içerecektir, dedi.
Bu arada dünya ekonomisinin neredeyse yarısını kontrol eden G7 ekonomik güçleri 19 Şubat’ta koronovirüs pandemisi çerçevesinde “işbirliğini artırma” ve aşıların dünyanın en fakir ülkelerine yayılması yönündeki finansman taahhütlerini 7,5 milyar dolara çıkarma kararı aldı.
G7 liderlerinin sanal ortamda gerçekleştirdikleri toplantı sonrasında Alman Şansölyesi Angela Merkel, aşıların adil dağıtımının temel bir eşitlik sorunu olduğunu ifade ederek 1,5 milyar dolarlık finans desteği sağlanacağını duyurdu.
Aşısı olanlarda görülen aşı milliyetçiliğine karşı çıkan yeni bir çalışma yapıldı. Rapor Milletlerarası Ticaret Odası Araştırma Vakfı (ICC) tarafından hazırlandı.
Çalışma, hükümetler gelişmekte olan ekonomilerin COVID-19 aşılarına erişimini temin edemezse global ekonominin 9,2 trilyon dolara varacak bir kayba uğrayacağını ve bu kayıp miktarının yarısının da gelişmiş ekonomilerde görüleceğini gösterdi.
Bu çalışma, COVID-19 Araçlarına Erişim (ACT) Hızlandırıcısı’na yatırımda bulunulması, COVID-19 testleri, tedavileri ve aşılarının gelişim ve üretiminin ve eşit erişim sağlanması çalışmalarının hızlandırılması yönündeki küresel işbirliğini kapsayan ekonomik vaziyeti net şekilde ortaya koymaktadır.
Çalışma, çarpıcı bir şekilde, gelişmiş ekonomilere düşen 27,2 milyar dolarlık yatırımın (Mevcut fon ACT Hızlandırıcısı ve bunun aşı ayağı olan COVAX için gerekli tüm sermayeyi sağlamaya yetmemektedir.) 166 katı kadar yüksek bir oranda getiri sağlayabileceğini gösterdi.
ECOSOC Başkanı kendi adına, gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir altyapı yatırımlarını hızlandırmak amacıyla bir Kamu Özel Ortaklığı (KÖO) oluşturulmasını da önerdi. Şu an istişare edildiğini belirtti.
Bu olanak sunulurken dünya genelinde 130’u aşkın millette gelişme sorunları üzerinde çalışan büyük bir temsilcilik ağı olan BM Yerleşik Koordinatörlük sisteminden de yararlanılacak.
Bay Akram, “Bunlar, bu projelerle ilgili iyi birer ön fizibilite ve fizibilite çalışması hazırlayacak kapasiteye kavuşmaları konusunda gelişmekte olan ülkelere yardımcı olmak üzere mümkün olan altyapı projelerini belirlemek için kullanılabilecek mükemmel araçlardır ve bu olanak, yatırım dünyasından bu projelere uygun doğru ortakları bulacak şekilde tasarlanacaktır.” dedi.
Bay Akram “Önümüzdeki ECOSOC etkinliklerinde gelişmekte olan ülkelerin finansal ihtiyaçları görüşülecek.” diyerek ve yukarıda belirtilen acil eylemlerden bazıları hususunda ön anlaşmaya varılmasını beklediğini belirterek umutlu olduğunu ifade etti.
ECOSOC’un bu yıl birçok forum düzenleyeceğini ve buralarda pandeminin kötü sonuçlarına cevap vermek, iklim değişikliği konusunu ele almak ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SDG’ler) kapsamındaki hedeflere ulaşmak amacıyla ülkelerin “iddialı kararlar” alacağının umulduğunu duyurdu.
Bu toplantılar nisan ayında yapılacak Kalkınma Amaçlı Finansman Forumu’nu kapsayacak olup bunu sonraki ay yapılacak Bilim, Teknoloji ve Yenilik Forumu takip edecek ve temmuz ayında da yıllık Üst Düzey Siyasi Forumu ile sonlanacaktır.
Bu tip etkinliklerin önemi, Ekonomik ve Sosyal Konsey’in, sürdürülebilir gelişmenin ekonomik, sosyal ve çevresel olmak üzere bu üç boyutunu geliştirmeyi hedefleyen BM sisteminin kalbinde yer almasından kaynaklanmaktadır.
Birleşmiş Milletler’in doğumuyla aynı zamanda ECOSOC’un da oluşturulmasının sebebi, Güvenlik Konseyi dünya üzerinde kolektif güvenliği teşvik etmek ve barışa katkı sağlamak üzere kurulmuş bir organ iken Ekonomik ve Sosyal Konsey’in uluslararası ekonomi işbirliği yoluyla barışa katkı sağlamak üzere tasarlanmış olmasıydı.
Birleşmiş Milletler Antlaşması’nı hazırlayanlardan biri de o tarihte Birleşik Devletler Başkanı olan Franklin Delano Roosevelt’ti. O zaman da dile getirdiği gibi ona göre ekonomik istikrarsızlık tıpkı bir hastalık gibiydi, bir ülkede çıkarsa diğerleri de bundan etkilenecekti.
Bu nedenledir ki Anlaşma’da Ekonomik Sosyal Konsey’in hedefinin “daha geniş bir özgürlük içinde daha iyi yaşama koşullarının teşvik edilmesi” olduğu net şekilde belirtilmektedir.
Sonradan ECOSOC, tartışmaları ve yenilikçi düşünceyi teşvik eden, ileriye dönük fikir birlikleri ve iş birliklerinin oluşmasını sağlayan ve belirlenen uluslararası hedeflere ulaşma yönündeki çabaları koordine eden merkezi platform haline geldi. Ayrıca başlıca BM konferansları ve zirvelerinin takibinden de sorumludur.
Antlaşmanın benimsenmesinden bu yana ekonomik, sosyal, insani konulardaki, sağlık ve gelişim sorunları konularındaki uluslararası iş birliğini içeren tüm sistem, Ekonomik ve Sosyal Konsey’in şemsiyesi altında toplanmaktadır.
Günümüzde yirmi uluslararası organizasyon, bölgesel komisyonlar ve özerk kuruluşlar yıllık bazda Ekonomik ve Sosyal Konsey’e rapor vermektedir. [IDN-InDepthNews – 22 Şubat 2021]
Fotoğraf: Munir Akram, Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Yetmiş Altıncı Başkanı. İlgi: UN ECOSOC